Thông thường, hiện tượng khô âm đạo xảy ra ở phụ nữ tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh. Nhưng hiện nay, phụ nữ sau sinh cũng mắc phải tình trạngnày, gây nhiều phiền toái trong vấn đề vợ chồng. 

Bác sĩ Nguyễn Đông Hưng, khoa Phẫu thuật Niệu sinh dục, Bệnh viện Quân y 103, cho biết những nguyên nhân gây ra hiện tượng này có thể do cho con bú, động tác mút sữa của bé sẽ kích thích tuyến yên sản xuất ra nội tiết có tên Prolactin. Nội tiết này có tác dụng kích thích tuyến sữa sản sinh thêm sữa, bé bú càng nhiều thì sữa mẹ sẽ được tiết ra nhiều hơn. Tuy nhiên, chúng lại gây ức chế buồng trứng làm suy giảm estrogen. Nguyên nhân này dẫn đến tình trạng phụ nữ khi cho con bú giảm ham muốn tình dục và âm đạo bị khô, khó quan hệ.

Sau kỳ sinh nở, người phụ nữ mất máu nhiều, vết thương ở vùng kín hoặc bụng (nếu sinh mổ) chưa lành cùng việc chăm con nhỏ vất vả, em bé quấy khóc, mất ngủ, stress, mệt mỏi làm ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng tình dục.

Sau khi sinh, hàm lượng estrogen, progesterone và các hormone khác sẽ sụt giảm nhanh chóng. Tử cung lúc trở về trạng thái như khi chưa có bầu. Các cơ xương chậu dần hồi phục và lượng máu lưu thông tuần hoàn trong cơ thể trở về trạng thái ban đầu.Cũng theo bác sĩ Hưng, khi mang thai nồng độ hormone estrogen và progesterone sẽ tăng lên trong cơ thể người phụ nữ. Nhờ đó thai và tuyến sữa phát triển, giúp khung xương chậu và tầng sinh môn nới rộng để đứa trẻ có thể lọt ra ngoài dễ dàng.

Quá trình thay đổi hormone đột ngột sau khi sinh sẽ ảnh hưởng đến tâm lý phụ nữ, gây ra một số tình trạng như tức ngực, đầy bụng, đau bụng dưới, khô hạn…

Khô hạn sau khi sinh có nên bổ sung estrogen?

Hiện nay, nhiều chị em nghe nói đến việc dùng thuốc bổ sung estrogen giúp chữa khô hạn, làm tươi trẻ, duy trì nét xuân nên tự ý sử dụng một cách bừa bãi.

Do tính chất phức tạp của việc dùng liệu pháp hormone thay thế, giới chuyên môn đã có khuyến cáo như sau:

- Không chỉ định cho phụ nữ sau sinh và phụ nữ mãn kinh dùng thuốc bổ sung estrogen để bảo vệ tim mạch, phòng ngừa nhồi máu cơ tim, đột quỵ và suy giảm trí nhớ.

- Khi dùng thuốc estrogen để điều trị bốc hỏa và khô, teo âm đạo chỉ dùng thuốc ở liều thấp nhất và trong thời gian ngắn, ngoài ra cần có sự chỉ định của bác sĩ.

- Khi dùng liệu pháp hormone thay thế, các bác sĩ chuyên khoa nên khám lâm sàng toàn diện kết hợp với làm phiến đồ âm đạo, cổ tử cung, chụp tuyến vú, xét nghiệm đo lipid máu…

- Không dùng thuốc estrogen với bệnh nhân bị u xơ tử cung, hoặc có khả năng bị ung thư vú, cổ tử cung. Bổ sung estrogen tăng nguy cơ ung tư vú và tử cung cao gấp 18-20 lần so với bình thường.- Chống chỉ định (tức không được dùng) liệu pháp hormone thay thế ở phụ nữ nghi ngờ có thai, chảy máu bất thường âm đạo, có tiền sử bị nhồi máu cơ tim hay bị huyết khối, có bệnh về gan.

Như vậy, ta thấy việc dùng liệu pháp hormone thay thế, tức bổ sung estrogen không đơn giản, đòi hỏi phải có kiến thức chuyên môn và sự cập nhật thông tin thường xuyên.

Các chị em không nên nghe lời đồn đại “dùng thuốc estrogen để trẻ mãi không già” hay trị khô hạn, rồi tự ý mua về dùng, gây nguy hiểm đến sức khỏe.

"Cơ thể người phụ nữ có khoảng 12 hormone sinh dục. Các hormone cần phải được điều hòa và cân bằng để sức khỏe về thể chất người phụ nữ được đảm bảo. Tuy estrogen là hormone có hàm lượng cao và quyết định chính trong sinh dục phụ nữ, nhưng bổ sung chỉ mình chúng chưa đủ và đúng.

Nguời phụ nữ sau sinh có thay đổi về nội tiết thường do sự rối loạn hormone, không phải thiếu hụt nên thiết lập lại cân bằng hormone này mới là cách điều trị đúng đắn", bác sĩ Nguyễn Đông Hưng nhấn mạnh. 

Giải pháp khắc phục tình trạng khô hạn sau sinh

Thường xuyên quan hệ vợ chồng: Chị em nên chia sẻ với chồng về "chuyện ấy" để nhận được sự cảm thông và cùng khắc phục. Với màn dạo đầu, người chồng có thể thay đổi và kéo dài để tạo hưng phấn cho vợ. Không nên kích thích bằng những động tác thô bạo vì có thể ảnh hưởng đến tâm lý của vợ và gây căng thẳng. Vợ chồng chỉ quan hệ khi có trạng thái tâm lý thoải mái.

Chế độ ăn hợp lý: Cần tăng cường ăn nhiều rau xanh, uống đủ nước, bổ sung các loại vitamin nhóm B (B1, B2, B3, B6, B12), cải thiện chế độ sinh hoạt.

Tập luyện thể dục thể thao: Phụ nữ nên tập luyện các động tác thể thao nhẹ nhàng để cải thiện khí huyết, giảm căng thẳng, stress, mệt mỏi, thư thái đầu óc sẽ giúp khắc phục được tình trạng trên.

Điều cần tránh khi bạn bị khô rát âm đạo: Không sử dụng các sản phẩm có nồng độ axit cao, sữa tắm hay xà phòng để vệ sinh âm đạo, sản phẩm để thụt rửa. Bên cạnh đó, ta tuyệt đối không sử dụng các loại mỹ phẩm hay chất thơm để thoa vào vùng kín, lạm dụng các dung dịch vệ sinh phụ nữ vì chúng có thể khiến "cô bé" bị khô nhiều hơn, thậm chí viêm nhiễm.